Czas przeszły prosty
Czas Past Simple służy do opisywania czynności lub wydarzeń, które zakończyły się w określonym momencie w przeszłości. To jeden z najczęściej używanych czasów w języku angielskim, gdy mówimy o tym, co się wydarzyło.
Czas Past Simple zazwyczaj tworzymy, dodając końcówkę -ed do podstawowej formy czasowników regularnych. Czasowniki nieregularne mają swoje specjalne, inne formy w czasie przeszłym, których trzeba się nauczyć.
Kiedy używamy czasu Past Simple?
Czasu Past Simple używamy w różnych sytuacjach, głównie gdy mówimy o wydarzeniach i czynnościach, które miały miejsce w przeszłości.
1
Opis ukończonych czynności w przeszłości
Past Simple jest używany przede wszystkim do opisu czynności, które zaczęły się i zakończyły w konkretnym punkcie w przeszłości. Te czynności już się nie dzieją.
Przykłady:
She visited her grandmother last weekend. (Ona odwiedziła swoją babcię w zeszły weekend.) – Czynność odwiedzin zakończyła się w zeszły weekend.
They finished the project yesterday. (Oni skończyli projekt wczoraj.) – Projekt został ukończony wczoraj.
I saw the movie last night. (Widziałem ten film wczoraj wieczorem.) – Obejrzenie filmu zakończyło się wczoraj wieczorem.
Więcej zdań z tłumaczeniami i wyjaśnieniami.
2
Mówienie o wydarzeniach, które miały miejsce w konkretnym momencie w przeszłości
Past Simple używamy, gdy odnosimy się do konkretnego momentu lub okresu w przeszłości, często podając, KIEDY coś się stało. Pomagają w tym określenia czasu takie jak: yesterday (wczoraj), last year (w zeszłym roku), in 2005 (w 2005 roku) itd.
Przykłady:
We went to Japan in 2018. (Pojechaliśmy do Japonii w 2018 roku.) – Podajemy konkretny rok.
He graduated from college last year. (On ukończył studia w zeszłym roku.) – Podajemy, kiedy dokładnie.
She lived in New York for five years. (Ona mieszkała w Nowym Jorku przez pięć lat.) – Określamy okres w przeszłości.
3
Opowiadanie historii i wydarzeń (podając następujące po sobie czynności) Past Simple jest często używany do opowiadania historii lub relacjonowania wydarzeń w kolejności, w jakiej nastąpiły. Pomaga opisać serię czynności, które działy się jedna po drugiej.
Przykłady:
He woke up, brushed his teeth, and left for work. (On obudził się, umył zęby i wyszedł do pracy.) – Trzy czynności jedna po drugiej.
They met at the café, talked for hours, and went home late. (Oni spotkali się w kawiarni, rozmawiali przez wiele godzin i wrócili późno do domu.) – Kolejne wydarzenia.
She opened the door, looked inside, and screamed. (Ona otworzyła drzwi, zajrzała do środka i krzyknęła.) – Seria akcji.
Jak tworzymy czas Past Simple?
Czas Past Simple ma różne formy w zależności od tego, czy zdanie jest twierdzące, przeczące, czy jest pytaniem. Zobaczmy, jak je tworzymy:
Forma twierdząca
Formy twierdzącej używamy, żeby powiedzieć, że coś stało się w przeszłości. Dla czasowników regularnych dodajemy końcówkę -ed do czasownika w formie podstawowej. Czasowniki nieregularne mają swoje specjalne formy przeszłe, których trzeba się nauczyć z listy.
Budowa zdania: Podmiot + Czasownik (w formie Past Simple – z -ed lub nieregularny)
Przykłady:
She visit**ed** her parents last weekend. (Ona odwiedziła swoich rodziców w zeszły weekend.) – czasownik regularny visit + -ed
They **ate** lunch at noon. (Oni zjedli lunch w południe.) – czasownik nieregularny eat -> ate
We play**ed** soccer after school. (Graliśmy w piłkę nożną po szkole.) – czasownik regularny play + -ed
He watch**ed** a movie last night. (On obejrzał film wczoraj wieczorem.) – czasownik regularny watch + -ed
Forma przecząca
Formę przeczącą czasu Past Simple tworzymy, używając did not (w skrócie didn’t), a po nim czasownika w formie podstawowej (czyli bez końcówki -ed i bez nieregularnej formy przeszłej!). Ta zasada dotyczy zarówno czasowników regularnych, jak i nieregularnych.
Budowa zdania: Podmiot + did not (didn’t) + Czasownik (w formie podstawowej)
Przykłady:
She **did not visit** her parents last weekend. (Ona nie odwiedziła swoich rodziców w zeszły weekend.)
They **didn’t eat** lunch at noon. (Oni nie zjedli lunchu w południe.)
We **didn’t play** soccer after school. (Nie graliśmy w piłkę nożną po szkole.)
He **didn’t watch** a movie last night. (On nie obejrzał filmu wczoraj wieczorem.)
Forma pytająca
Formę pytającą czasu Past Simple tworzymy, używając Did na początku zdania, po nim podmiotu, a następnie czasownika w formie podstawowej (tak jak w przeczeniach, bez końcówki -ed i bez nieregularnej formy!). W ten sposób tworzymy pytania, na które można odpowiedzieć “Tak” lub “Nie” (Yes/No questions).
Budowa pytania szczegółowego: Słówko pytające + Did + Podmiot + Czasownik (w formie podstawowej)?
Przykłady:
**What did** she **visit** last weekend? (Co ona odwiedziła w zeszły weekend?) – Uwaga: to pytanie jest poprawne gramatycznie, ale w tym konkretnym przypadku brzmi nienaturalnie; bardziej typowe byłoby np. “Who did she visit last weekend?” (Kogo ona odwiedziła…?)
**When did** they **eat** lunch? (Kiedy oni zjedli lunch?)
**Where did** you **play** soccer? (Gdzie graliście w piłkę nożną?)
**Why did** he **watch** a movie? (Dlaczego on obejrzał film?)
Czasowniki regularne i nieregularne
W czasie Past Simple musimy pamiętać o podziale czasowników na regularne i nieregularne.
Czasowniki regularne
Czasowniki regularne tworzą formę czasu Past Simple według prostej zasady: dodajemy -ed do formy podstawowej czasownika. Warto zapamiętać zasady pisowni (np. końcówka na -y po spółgłosce zmienia się na -ied, podwajamy ostatnią literę w krótkich, akcentowanych sylabach itp.), ale podstawą jest dodanie -ed.
Przykłady:
Work → Work**ed** (pracować → pracował/pracowała/pracowało)
Play → Play**ed** (grać → grał/grała/grało)
Love → Lov**ed** (kochać → kochał/kochała/kochało)
Visit → Visit**ed** (odwiedzać → odwiedzał/odwiedzała/odwiedzało)
Study → Stud**ied** (uczyć się → uczył/uczyła/uczyło)
Stop → Stop**ped** (zatrzymać się → zatrzymał/zatrzymała/zatrzymało)
Czasowniki nieregularne
Czasowniki nieregularne nie stosują zasady dodawania -ed. Zmieniają swoją formę w różny sposób i tych form trzeba się nauczyć na pamięć, ponieważ nie ma tu jednej reguły. Zwykle uczymy się ich z listy czasowników nieregularnych (druga kolumna na liście to forma Past Simple).
Przykłady:
Go → **Went** (iść/jechać → szedł/jechał itd.)
Eat → **Ate** (jeść → jadł/jadła/jadło)
See → **Saw** (widzieć → widział/widziała/widziało)
Come → **Came** (przychodzić → przyszedł/przyszła/przyszło)
Have → **Had** (mieć → miał/miała/miało)
Do → **Did** (robić → robił/robiła/robiło – pamiętaj, że to też forma czasownika “do” w Past Simple, używana jako czasownik główny, nie tylko jako “did” w przeczeniach i pytaniach! np. I did my homework – Zrobiłem zadanie domowe.)
Be → **Was/Were** (być → był/była/było/byli itd. – czasownik “to be” w Past Simple jest nieregularny i ma dwie formy: was dla I, he, she, it i were dla you, we, they)
Typowe określenia czasu dla Past Simple
Często używamy tych słów i wyrażeń, aby pokazać, że mówimy o czasie Past Simple:
Yesterday (wczoraj)
Last night (wczoraj wieczorem)
Last week (w zeszłym tygodniu)
Last month (w zeszłym miesiącu)
Last year (w zeszłym roku)
In 2010 (lub jakikolwiek inny konkretny rok, np. in 2022)
Two days ago (dwa dni temu)
A week ago (tydzień temu)
Earlier (wcześniej)
In the past (w przeszłości)
When I was a child (kiedy byłem/byłam dzieckiem)
Before (wcześniej, przedtem)
At that time (w tamtym czasie)
Once (pewnego razu)
A long time ago (dawno temu)
In the morning/afternoon/evening (gdy odnosimy się do konkretnego czasu w przeszłości tego dnia, np. I saw him in the morning – Widziałem go rano)
A few hours ago (kilka godzin temu)
Just now (przed chwilą – uwaga, choć czasem używane z Past Simple, “just” częściej łączy się z Present Perfect, gdy mówimy o czymś, co właśnie się stało i ma związek z teraźniejszością. W Past Simple “just now” odnosi się do bardzo bliskiej, ale zakończonej przeszłości.)
On Monday (lub jakikolwiek inny konkretny dzień w przeszłości, np. on Friday)
Pamiętaj, że obecność tych określeń czasu bardzo często wskazuje na to, że powinieneś użyć czasu Past Simple!